Poproszę rachunek.

Il conto per favore.

Lezione 17, Tema: Il conto per favore.
Lekcja 17, Temat: Poproszę rachunek.

Buongiorno!

Witam Cię w kolejnej lekcji naszego kursu. Jak zwykle na początek sprawdzimy w jakim stopniu opanowałeś słownictwo i zagadnienia gramatyczne z ostatniej lekcji. Przetłumacz zdania:

1. Jaka jest dzisiaj pogoda?
2. Jutro będzie świeciło słońce.
3. W środę będzie padało.
4. Jest zimno i pada śnieg.
5. Dzisiaj jest piękna pogoda.


Teraz możemy już przystąpić do omawiania nowej partii materiału. Na dzisiejszym spotkaniu poznasz słownictwo związane z jedzeniem w restauracji. To bardzo ważne, bo kiedy będziesz we Włoszech z pewnością będziesz chciał spróbować pyszności jakie oferuje włoska kuchnia. Dowiesz się, jak zamówić stolik, jak wybierać potrawy i opłacić rachunek. W części gramatycznej zapoznam Cię z tzw. rodzajnikiem cząstkowym, który służy m.in. do określania części jakiejś całości. W takim razie zaczynamy!

Zanim wybierzesz się z rodziną lub przyjaciółmi do restauracji, powinieneś zadzwonić i zarezerwować stolik. Możesz wtedy powiedzieć:

"Vorrei prenotare un tavolo per cinque persone" - "Chciałbym zarezerwować stolik dla pięciu osób".
Vorrei prenotare un tavolo per cinque persone.
Chciałbym zarezerwować stolik dla pięciu osób.
persona (f.)
osoba
W tym zdaniu pojawia się formuła grzecznościowa, którą stosuje się w sytuacjach formalnych, prosząc kogoś o coś. Chodzi mianowicie o słowo "vorrei" - "chciałbym/chciałabym".
vorrei
chciałbym/chciałabym
Pojawił się też nowy czasownik:

"prenotare" - "zamawiać/rezerwować/bukować".
prenotare
zamawiać/rezerwować/bukować

Zapewne osoba odbierająca telefon zapyta, kiedy masz zamiar przyjść do restauracji. Powie więc:

"Per quando" - "Na kiedy?"
Per quando?
Na kiedy?
Odpowiemy jej, że np.:

"na środę wieczór" - "per mercoledì sera":
per mercoledì sera
na środę wieczór
Możesz też usłyszeć pytanie, na jakie nazwisko ma zostać wykonana rezerwacja. Brzmi ono następująco:

"A che nome?" (choć "nome" to tak naprawdę "imię" lub "nazwa", stosuje się to słowo do pytania o nazwisko):
A che nome?
Na jakie nazwisko?
nome (m.)
nazwa/imię
Kiedy już przyjdziecie do restauracji, kelner może spytać, czy dokonaliście wcześniej rezerwacji:

"Avete prenotato?" - "Czy dokonali Państwo rezerwacji?" (dosł. Czy dokonaliście rezerwacji?),
Avete prenotato?
Dokonaliście rezerwacji?
a po pozytywnej odpowiedzi wskaże Wam Wasz stolik, mówiąc:

"Ecco il vostro tavolo" - "Oto wasz stolik".
Ecco il vostro tavolo.
Oto wasz stolik.
ecco
oto
Kiedy już usadowicie się przy stole, potrzebne Wam będzie menu. Jeśli kelner sam go nie przyniesie, będziecie musieli o nie poprosić. Możesz wtedy powiedzieć:

"Ci porta il menù, per favore?" - "Czy może nam Pan/Pani łaskawie przynieść menu?"
Ci porta il menù, per favore?
Czy może nam Pan/Pani łaskawie przynieść menu?
lub "Mi porta il menù, per favore?" - "Czy może mi Pan/Pani łaskawie przynieść menu?"
Mi porta il menù, per favore?
Czy może mi Pan/Pani łaskawie przynieść menu?
per favore
proszę/łaskawie/przez grzeczność
favore (m.)
łaska/grzeczność/przysługa
"Per favore" to standardowy zwrot, który dodajemy na końcu zdania, jeżeli chcemy grzecznie sformułować naszą prośbę.

Po obejrzeniu menu będziecie musieli złożyć zamówienie. Po włosku "składać zamówienie" to "ordinare". Czasownik ten ma jednak wiele znaczeń i często oznacza również "porządkować/dawać rozkaz/zaordynować".
ordinare
składać zamówienie/porządkować/dawać rozkaz/zaordynować

Zanim przejdziemy do składania zamówienia, przyjrzyjmy się elementom, z jakich składa się tradycyjny włoski posiłek. Jest ich bardzo wiele, ale musisz wiedzieć, że Włosi bardzo lubią jeść w lokalach i spędzają tam długie godziny. Dlatego mają dość czasu, aby podołać tej górze jedzenia :-) Zatem jako pierwsze podawane są przystawki, czyli "antipasti".
antipasto (m.)
przystawka
Zazwyczaj trzeba je zamówić z karty, ale czasami serwowane są przez restaurację gratis, jako przekąska do spożycia podczas składania zamówienia.

"Pierwsze danie" to po włosku "primo piatto",
primo piatto (m.)
pierwsze danie
piatto (m.)
danie/talerz/potrawa
a "drugie danie" to "secondo piatto".
secondo piatto (m.)
drugie danie
Na pierwsze danie Włosi zazwyczaj jedzą makaron - "pasta".
pasta (m.)
makaron
Co ciekawe, istnieje kilkadziesiąt rodzajów i kształtów makaronu, a każdy z nich podawany jest z odpowiednim sosem lub dodatkami!
Innym rodzajem pierwszego dania jest znana nam zupa, ale Włosi nie są jej wielkimi miłośnikami, dlatego zazwyczaj ogranicza się ona do zupy jarzynowej, zwanej "minestrone".
minestrone (m.)
zupa jarzynowa
Na drugie danie serwuje się zazwyczaj jakiś kawałek mięsa przyrządzony na różne sposoby, któremu towarzyszą jarzyny, czyli "contorno".
contorno (m.)
bukiet jarzyn
Na końcu oczywiście serwowany jest deser - zwany z francuskiego "dessert" (nieodmienny),
dessert (m.)
deser
albo bardziej po włosku "dolce", choć "dolce" to tak naprawdę "ciasto".
dolce (m.)
ciasto/deser
Aby ułatwić trawienie tych wszystkich potraw, często do deseru popijany jest jakiś likier - "liquore"
liquore (m.)
likier
lub kieliszek włoskiej wódki z winogron, zwanej "grappa".
grappa (f.)
wódka z winogron
Do jedzenia pijemy wodę lub wino - "vino".
vino (m.)
wino


Skoro wiesz już jak wyglądają poszczególne potrawy, możesz przystąpić do składania zamówienia. Do dyspozycji masz wiele zwrotów:

"Come antipasto prendo..." - "Na przystawkę wezmę..." (dosł. "Jako przystawkę biorę...")
Come antipasto prendo...
Na przystawkę wezmę...
"Di primo prendo..." - "Na pierwsze danie wezmę..."
Di primo prendo...
Na pierwsze danie wezmę...
"Per secondo vorrei..." - "Na drugie chciałbym/chciałabym..."
Per secondo vorrei...
Na drugie chciałbym...
"Con un contorno di..." - "Z bukietem jarzyn z..."
Con un contorno di...
Z bukietem jarzyn z...
"Da bere vorrei..." - "Do picia chciałbym/chciałabym..."
Da bere vorrei...
Do picia chciałbym/chciałabym...
Możesz też powiedzieć zwyczajnie "Vorrei...".

Jeśli nie będziesz do końca rozumiał z czego składa się potrawa lub jak jest przyrządzona, możesz poprosić o szczegóły, np.:

"C'è la carne dentro?" - "Czy w środku jest mięso?"
C'è la carne dentro?
Czy w środku jest mięso?
carne (f.)
mięso
"Com'è fatto...?" - "Jak jest zrobiony/a/e...?"
Com'è fatto...?
Jak jest zrobiony/a/e...?
"Come sono...? - "Jakie są... (jak smakują)?"
Come sono...?
Jakie są... (jak smakują...)?

Mimo iż kuchnia włoska jest świetna, czasami zdarzają się sytuacje, w których nie jesteśmy zadowoleni z realizacji zamówienia. Możesz wtedy złożyć reklamację, tłumacząc, że to, co masz na talerzu:

"È troppo..." - "Jest zbyt..."
troppo
zbyt/za dużo
"piccante" - "pikantny"
piccante
pikantny
albo "salato" - "słony".
salato
słony
"È poco..." - "Jest zbyt mało/niedostatecznie..."
poco
niedostatecznie/zbyt mało
"cotto" - "wysmażony"
cotto
usmażony/ugotowany
albo wręcz przeciwnie: "È al sangue" - "Jest krwisty".
È al sangue.
Jest krwisty.
sangue (m.)
krew

Miejmy jednak nadzieję, że takie sytuacje nie będą Ci się przytrafiały zbyt często i że zazwyczaj będziesz zadowolony z usług restauracji. Możesz wtedy pochwalić kuchnię, mówiąc:

"È squisito" - "Jest wyśmienite"
È squisito.
Jest wyśmienite.
albo: "È molto buono" - "Jest bardzo dobre".
È molto buono.
Jest bardzo dobre.

Na koniec uczty musicie poprosić o rachunek. To właśnie zdanie z tematu naszej lekcji:

"Il conto per favore" - "Poproszę rachunek".
Il conto per favore.
Poproszę rachunek.
conto (m.)
rachunek/konto/obliczenie
Jeśli akurat nie będziesz miał gotówki, możesz zapytać:

"Posso pagare con la carta di credito?" - "Czy mogę zapłacić kartą kredytową?"
Posso pagare con la carta di credito?
Czy mogę zapłacić kartą kredytową?
carta di credito (f.)
karta kredytowa
carta (f.)
karta
credito (m.)
kredyt

Przebywając w restauracji możesz jeszcze potrzebować znajomości kilku rzeczowników:
cameriere/cameriera
kelner/kelnerka
tovaglia (f.)
obrus
cucchiaio (m.)
łyżka
cucchiaino (m.)
łyżeczka
forchetta (f.)
widelec
coltello (m.)
nóż
piatto (m.)
talerz
bicchiere (m.)
szklanka/kieliszek
tovagliolo (m.)
serwetka

Przejdźmy teraz do części gramatycznej. Będziemy dzisiaj omawiać ostatni z rodzajników - rodzajnik cząstkowy, czyli Articolo partitivo.
Articolo partitivo
Rodzajnik określony
partitivo
cząstkowy
Jest to rodzajnik, który ma dwa zastosowania. Jak już wspomniałam na wstępie lekcji, pierwszym z nich jest określanie rzeczowników, które stanowią część jakiejś całości lub rzeczowników niepoliczalnych, a drugie zastosowanie Articolo partitivo to zapełnienie "luki" jaka istnieje w rodzajniku nieokreślonym i funkcjonowanie jako jego liczba mnoga. Ale od początku:

Articolo partitivo to tak naprawdę nic innego, jak połączenie przyimka "di" z odpowiednim rodzajnikiem określonym, przynależącym do rzeczownika (jeśli nie pamiętasz tych połączeń, sprawdź tabelkę zamieszczoną w 12. lekcji pierwszej części kursu). Przyjrzyj się zatem przykładom:

"del sale" - "sól" to rzeczownik niepoliczalny, czyli taki, który nie posiada liczby mnogiej, bo nie da się jej policzyć. Dlatego, jeśli nie chcemy mówić ogólnie o soli, ale chcemy powiedzieć np. "poproszę soli", zastosujemy właśnie Articolo partitivo. Porównaj:

"Vorrei del sale" - "Chciałbym soli" (trochę) i "Il sale fa male" - "Sól szkodzi" (ogólnie).
fare male
szkodzić/boleć
Synonimem rodzajnika cząstkowego w tym zastosowaniu jest słowo "un po' (di)" - "trochę (czegoś)",
un po' (di)
trochę (czegoś)
czyli "del sale" = "un po' di sale".

Przeanalizujmy jeszcze jeden przykład. "Cukier" to po włosku "zucchero",
zucchero (m.)
cukier
"kupować" to "comprare",
comprare
kupować
zatem "Kupiłem trochę cukru" to "Ho comprato dello zucchero" lub "Ho comprato un po' di zucchero".

Przejdźmy do drugiego zastosowania Articolo partitivo. Zapewne pamiętasz, że rodzajnik nieokreślony nie posiada liczby mnogiej i że rzeczowniki nieokreślone w liczbie mnogiej po prostu go nie posiadają. Czasami jednak w funkcji liczby mnogiej Articolo indeterminativo stosowany jest właśnie rodzajnik cząstkowy. Skoro mówimy o liczbie mnogiej, to warunkiem jest, aby rzeczowniki te były policzalne. Articolo partitivo oznacza wtedy tyle, co "jakieś/kilka". Spójrz na przykłady:

"dei ragazzi" to "jacyś chłopcy" lub "kilku chłopców",
"delle amiche" to "jakieś przyjaciółki" lub "kilka przyjaciółek".

"Ho visto dei ragazzi" - "Widziałem jakichś/kilku chłopców".
Ho visto dei ragazzi.
Widziałem jakichś/kilku chłopców.

"Ho visto i ragazzi" - "Widziałem (wiadomych) chłopców".
Ho visto i ragazzi.
Widziałem (wiadomych) chłopców.

Mam nadzieję, że to jest jasne? Jeśli tak, powtórzmy wiadomości z tej lekcji.

1. Co powiesz, żeby poprosić o menu w restauracji?
2. Co powiesz, żeby zarezerwować stolik?
3. A żeby zamówić pierwsze danie?
4. Co powiesz natomiast, aby poskarżyć się, że jedzenie jest za słone?
5. A jak poprosisz o rachunek?


To już wszystko w tej lekcji. Nie zapomnij o wykonaniu ćwiczeń i do zobaczenia na następnym spotkaniu!

Ci vediamo!
Ania

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1. Esercizio 1.

Uporządkuj rozmowę telefoniczną Pana Rossi z kelnerem.
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Buonasera, vorrei prenotare un tavolo.
  • Va bene Signor Rossi, arrivederci.
  • Alle 8:00 per favore.
  • Ristorante Bel Paese, buonasera.
  • Per quando?
  • A che nome?
  • Per giovedì sera.
  • A che ora?
  • Arrivederci, grazie.
  • Rossi.

Ćwiczenie 2. Esercizio 2.

Pan Rossi przyszedł do restauracji. Ułóż dalszą część dialogu.
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Signor Rossi:
  • Cameriere:
  • Ah, sì. Ecco il vostro tavolo.
  • Certo.
  • Sì, Rossi.
  • Buonasera, avete prenotato?
  • Grazie. Ci porta il menu?

Ćwiczenie 3. Esercizio 3.

Przetłumacz wyrażenia.
a)
łyżeczka
b)
pierwsze danie
c)
obrus
d)
bukiet jarzyn
e)
likier
f)
widelec

Ćwiczenie 4. Esercizio 4.

Zamień wyrażenia, stosując rodzajnik cząstkowy.
a)
un po' di zucchero
b)
un po' d'acqua
c)
un' po di vino
Twój bieżący wynik:
0%

Ściąga

Al ristorante - W restauracji

Vorrei prenotare un tavolo per cinque persone. Chciałbym zarezerwować stolik dla pięciu osób.
Per quando? Na kiedy?
A che nome? Na jakie nazwisko?
Avete prenotato? Dokonaliście rezerwacji?
Ecco il vostro tavolo. Oto wasz stolik.
Ci porta il menù, per favore? Czy może nam Pan/Pani łaskawie przynieść menu?
Mi porta il menù, per favore? Czy może mi Pan/Pani łaskawie przynieść menu?
Come antipasto prendo... Na przystawkę wezmę...
Di primo prendo... Na pierwsze danie wezmę...
Per secondo vorrei... Na drugie chciałbym...
Con un contorno di... Z bukietem jarzyn z...
Da bere vorrei... Do picia chciałbym/chciałabym...
C'è la carne dentro? Czy w środku jest mięso?
Com'è fatto...? Jak jest zrobiony/a/e...?
Come sono...? Jakie są... (jak smakują...)?
È al sangue. Jest krwisty.
È squisito. Jest wyśmienite.
È molto buono. Jest bardzo dobre.
Il conto per favore. Poproszę rachunek.
Posso pagare con la carta di credito? Czy mogę zapłacić kartą kredytową?
 
antipasto (m.) przystawka
primo piatto (m.) pierwsze danie
piatto (m.) danie/talerz/potrawa
secondo piatto (m.) drugie danie
pasta (m.) makaron
minestrone (m.) zupa jarzynowa
contorno (m.) bukiet jarzyn
dessert (m.) deser
dolce (m.) ciasto/deser
liquore (m.) likier
grappa (f.) wódka z winogron
vino (m.) wino
 
tovaglia (f.) obrus
cucchiaio (m.) łyżka
cucchiaino (m.) łyżeczka
forchetta (f.) widelec
coltello (m.) nóż
piatto (m.) talerz
bicchiere (m.) szklanka/kieliszek
tovagliolo (m.) serwetka
 
piccante pikantny
salato słony
cotto usmażony/ugotowany
 
ordinare składać zamówienie/porządkować/dawać rozkaz/zaordynować

Altro - Inne

persona (f.) osoba
vorrei chciałbym/chciałabym
prenotare zamawiać/rezerwować/bukować
ecco oto
nome (m.) nazwa/imię
per favore proszę/łaskawie/przez grzeczność
favore (m.) łaska/grzeczność/przysługa
troppo zbyt/za dużo
poco niedostatecznie/zbyt mało
conto (m.) rachunek/konto/obliczenie
sangue (m.) krew
carta (f.) karta
credito (m.) kredyt
partitivo cząstkowy
fare male szkodzić/boleć
un po' (di) trochę (czegoś)
zucchero (m.) cukier
comprare kupować