Lekcja 32

Ciao! Come stai oggi?

Mam nadzieję, że doskonale i że jesteś gotowy do zapoznania się z porcją materiału, którą przygotowałam dla Ciebie na dzisiaj. Zanim jednak zaczniemy, chciałabym, abyś powtórzył sobie zagadnienia z poprzedniej lekcji. Wykonaj poniższe ćwiczenia:

1. Przekształć następujące zdania na czas przyszły, wykorzystując czas Futuro Anteriore i Futuro Semplice:

a) Arriveremo in albergo e faremo una doccia.
........................................

b) Leggerò il giornale e andrò a letto.
........................................

c) Farete colazione e uscirete al lavoro.
........................................


2. Odpowiedz na pytania, wykorzystując czas Futuro Anteriore do wyrażenia przypuszczenia:

a) Dov'è andata Carla? (scuola)
........................................

b) Quante lezioni hanno avuto Carlo e Gino? (quattro)
........................................

c) Cosa ha comprato Michele? (una macchina)
........................................


Jeśli bez problemu poradziłeś sobie z powtórką, oznacza to, że jesteś gotowy do następnej lekcji. Zaczynamy!


W dzisiejszej lekcji uzupełnimy sobie wiadomości, które pojawiły się w lekcjach 12. i 13. pierwszej części naszego kursu. Tym razem przyjrzymy się bliżej sprzętom znajdującym się w poszczególnych pomieszczeniach domu, dzięki czemu będziesz mógł jeszcze dokładniej je opisać. W części gramatycznej zajmiemy się czasownikami "volerci" i "metterci", które w języku włoskim wykorzystywane są dosyć nietypowo. Sei pronto? Allora al lavoro!

Jak zapewne pamiętasz, we wspomnianych wyżej lekcjach zapoznałeś się już z kilkoma przedmiotami, które można zazwyczaj znaleźć w domu czy mieszkaniu. Dziś poznasz kolejne słówka, choć oczywiście nie będzie to wyczerpująca lista.

Na początek przyjrzyjmy się sprzętom i meblom, które oprócz łóżka i szafy możemy znaleźć w sypialni:
Skoro zwiedziliśmy już sypialnię, przejdźmy do salonu. Tu również znajduje się kilka przedmiotów, których jeszcze nie umiesz nazwać po włosku:
Z sypialni przechodzimy do kuchni, a tu znajdziemy całą masę przedmiotów i mebli:
Zauważ, że słowo "posate" - tak jak w języku polskim - występuje w liczbie mnogiej. Oznaczyłam to skrótem "pl." - "plurale" - oznaczającym właśnie liczbę mnogą. Od tej pory będę oznaczać w ten sposób wszystkie części mowy, które w języku włoskim występują w liczbie mnogiej.
Na koniec rozejrzymy się trochę po łazience. Wiesz już, jak nazwać wannę, prysznic, sedes i umywalkę. A oto lista dodatkowych przedmiotów:

A oto kilka przykładowych zdań z nowo poznanymi wyrazami, dzięki którym poznasz kilka dodatkowych struktur:

- Dove sono le mie calze?
- Le ho messe nella cassettiera. Vedi nel secondo cassetto!
- Gdzie są moje skarpetki?
- Włożyłam/łem je do komody. Zobacz w drugiej szufladzie!
- A che ora hai messo la sveglia?
- Alle 7:30.
- Na którą nastawiłeś/łaś budzik?
- Na 7:30.
Sara è stata in Iran e mi ha portato un bel tappettino persiano. - Sara była w Iranie i przywiozła mi piękny, perski dywanik.
Non voglio questa coperta, è troppo calda. - Nie chcę tej kołdry, jest zbyt ciepła.
Apri le tende, c'è un sole splendido! - Odsłoń (dosł. otwórz) zasłony, jest cudowne słońce!
Dobbiamo spostare la libreria, qui non va bene. - Musimy przesunąć regał z książkami, tutaj nie pasuje.
Per fare un buon caffé abbiamo bisogno di una caffettiera. - Aby zrobić dobrą kawę, potrzebujemy kawiarki.
Prima lava i denti e poi asciuga il viso con l’asciugamano. - Najpierw umyj zęby, a potem osusz twarz ręcznikiem.
Spróbuj teraz sam użyć nowo poznanych słówek. Przetłumacz w myślach następujące zdania, a następnie porównaj je z podanymi odpowiedziami.

1. Muszę kupić nową szczoteczkę do zębów.
........................................

2. Ile szuflad ma ta komoda?
........................................

3. Aby zrobić ciasto, potrzebujesz wałka.
........................................

4. Moje książki znajdują się na półce.
........................................



I jak poszło? Mam nadzieję, że nie napotkałeś większych trudności. Jeśli zapamiętanie słówek z tej lekcji sprawi Ci jakiekolwiek problemy, poprzyklejaj sobie na tych przedmiotach – jeżeli oczywiście żaden z Twoich domowników nie będzie miał nic przeciwko – karteczki z ich włoskimi nazwami. Nawet się nie obejrzysz, a już będziesz mógł je zdjąć, gdyż będą siedziały w Twojej głowie.

Przejdźmy zatem do drugiej części lekcji. Jak już wspomniałam, zajmiemy się w niej czasownikami "volerci" i "metterci". Są to czasowniki zawierające w sobie zaimek "ci", który w języku włoskim może mieć wiele znaczeń. Pamiętaj, że kilka z nich już poznałeś. Jest to zaimek dopełnieniowy "nam" i "nas", jak np. w wyrażeniach "ci vede" - "widzi nas" - lub "ci ha chiamati" - "zadzwonił/a do nas". Wiesz też, że zaimek "ci" stosowany jest przy odmianie czasowników zwrotnych, w 1. osobie liczby mnogiej nieodmiennej w języku polskim cząstki "się", jak np. w wyrażeniu "ci svegliamo" - "budzimy się". Kolejną z funkcji zaimka "ci" jaką poznałeś jest funkcja okolicznika miejsca, kiedy oznacza on "tam/tu":

- Sei mai stato a Parigi?
- Si, ci sono stato due anni fa.
- Byłeś kiedyś w Paryżu?
- Tak, byłem tam dwa lata temu.

W czasownikach "volerci" i "metterci" zaimek ten występuje w jeszcze innej funkcji, którą poznasz na jednej z kolejnych lekcji. Na dzisiaj wystarczy Ci informacja, że w tym przypadku zawsze pozostaje nieodmienny, ale zgodnie z zasadami gramatyki w odmianie tego typu czasowników przechodzi na początek. Zaraz zapoznasz się z odmianą tych czasowników, ale najpierw dowiedz się, co one w ogóle znaczą:
I tak, odmiana czasownika "metterci" będzie wyglądała następująco:


Jeśli zaś chodzi o odmianę czasownika "volerci", potrzebne Ci będą tylko dwie jego formy: "ci vuole" i "ci vogliono".

Różnica między tymi czasownikami jest następująca: "volerci" oznacza ile czasu lub ilości czegoś jest potrzebne do osiągnięcia celu, wykonania jakiejś czynności. Jest to rzecz niezależna od wykonawcy czynności. Spójrz na przykłady:

Per andare da Roma a Milano ci vogliono cinque ore. - Aby dojechać z Rzymu do Mediolanu, potrzeba pięciu godzin.
Ci vogliono due chili di carne per fare questo piatto. - Potrzeba dwóch kilogramów mięsa, aby wykonać to danie.
Ci vuole un'ora per leggere questo giornale. - Potrzeba godziny, aby przeczytać tę gazetę.
W każdym z tych zdań wykonawca czynności (zauważ, że jest on bezosobowy) nie ma wpływu na czas ani ilość środków jakie włoży w wykonanie tej czynności. Ten czas i ilość są niezależne od jego woli czy umiejętności. Po prostu tak jest i już! :-)

Zwróć uwagę, że jeżeli czas (w tym wypadku policzalne godziny) lub środki występują w liczbie mnogiej, to i czasownik przybiera taką liczbę. Jeżeli zaś czas lub ilość występują w liczbie pojedynczej (jak w zdaniu 3.), to czasownik "volerci" również.

Pamiętaj też, że jedna godzina „pozostaje w liczbie pojedynczej” aż do 1 godziny i 59 minut. Ilustruje to poniższy przykład:

Per cuocere un chilo di carne bovina ci vuole un’ora e quaranta minuti. - Aby upiec kilogram wołowiny, potrzeba godziny i czterdziestu minut (czasu).

Czasownik "metterci" natomiast wskazuje na to, ile ktoś włoży czasu lub środków w wykonanie czynności, gdyż w tym przypadku ilość ta jest zależna od niego. Oto przykłady:

Ci metto due ore per leggere questo libro. - Przeczytanie tej książki zajmie mi dwie godziny.
Quanto ci metti per arrivare a casa mia? - Ile czasu zajmie ci przyjechanie do mojego domu?
Ci abbiamo messo tre ore per fare questi esercizi. - Poświęciliśmy trzy godziny na zrobienie tych ćwiczeń.
W takich zdaniach czasownik można odmienić przez wszystkie osoby, gdyż wskazują one kto wykonuje daną czynność i ile akurat jemu zajmuje to czasu.

Możliwa jest zatem np. taka sytuacja, że zasadniczo, aby dojechać do Warszawy z Krakowa, potrzeba czterech godzin - wtedy takie zdanie brzmiałoby następująco:

Per arrivare da Varsavia a Cracovia ci vogliono quattro ore. - Aby dojechać z Warszawy do Krakowa, potrzeba czterech godzin.
ale Marcowi, który jest piratem drogowym, zajmuje to trzy godziny. Wtedy powie:

Per arrivare da Varsavia a Cracovia ci metto tre ore. - Dojechanie z Warszawy do Krakowa zajmuje mi trzy godziny.


Mam nadzieję, że teraz już różnica między tymi czasownikami jest dla Ciebie zrozumiała. Będziesz miał okazję poćwiczyć te zagadnienia wykonując ćwiczenia przygotowane do tej lekcji. Ja tymczasem żegnam się z Tobą i czekam na Ciebie na kolejnym spotkaniu.

A presto!
Ania