Lekcja 46

Hallo!

Cieszę się, że mogę Cię powitać w kolejnej części kursu "Niemiecki na Szóstkę", tym razem już na poziomie zaawansowanym. Jeśli przerobiłeś wszystkie poprzednie 3 części, to masz za sobą łącznie 45 lekcji, co stanowi naprawdę pokaźny materiał - moje gratulacje! Natomiast przed nami następna porcja lekcji, o numerach od 46 do 60. Przygotuj się na solidną dawkę nowej, pasjonującej wiedzy!

Ja nazywam się Katarzyna Chmielewska i przygotowałam dla Ciebie tę część kursu, jak też i część poprzednią. Swoją przygodę z językiem niemieckim zaczęłam jako małe dziecko, a jego nauczaniem zajmuję się od ponad dziesięciu lat. Uważam, że języka uczymy się nie po to, żeby go znać, tylko po to, żeby go używać. Zgodnie z tym założeniem na pewno w tym kursie położę duży nacisk na te zagadnienia, które będą Ci niezbędne w praktycznej komunikacji.

Mogę Ci od razu zdradzić, że podczas tej części kursu będziemy pracować nad ważnymi zagadnieniami składni niemieckiej tzn. zdaniami współrzędnie złożonymi i podstawowymi typami zdań podrzędnie złożonych. A także nad kilkoma innymi zagadnieniami gramatycznymi, dzięki którym będziesz mógł swobodnie budować swoje wypowiedzi w języku niemieckim. Poznasz też oczywiście mnóstwo nowych słówek i zwrotów przydatnych w różnych życiowych sytuacjach, których znajomość jest niezbędna na poziomie B2 i wyższych, a w tym kierunku właśnie zmierzamy.

Do każdej lekcji przygotowałam dla Ciebie wiele ćwiczeń, za pomocą których utrwalisz sobie przerobiony materiał. Każda kolejna lekcja będzie również zaczynać się powtórzeniem, obejmującym zagadnienia z poprzedniego spotkania.


Na dobry początek w tej lekcji zajmiemy się zdaniami czasowymi z "als" i "wenn", później pomówimy sobie także o różnych etapach w życiu człowieka.

Zatem do dzieła!

Zdania okolicznikowe czasu są zdaniami podrzędnymi, które - jak ich nazwa wskazuje - zastępują okolicznik zdania głównego. Istnieje kilka spójników, które wprowadzają zdania czasowe. My na dzisiejszej lekcji poznamy dwa najczęściej stosowane, a mianowicie "als" i "wenn". Zdania okolicznikowe czasu z "nachdem" już poznałeś w części 3, w lekcji 43.

Wymienione zdania okolicznikowe czasu odpowiadają na pytanie "wann?", czyli "kiedy?". Spójniki "als" i "wenn" mają to samo znaczenie - "gdy, kiedy, ilekroć". Różnice w ich stosowaniu poznamy na konkretnych przykładach:
Na pierwszy rzut oka mogło by się wydawać, że to takie same zdania - sformułowane w tych samych czasach i z identycznym podmiotem. Jedyną różnicę stanowią w nich spójniki oraz użyte dodatkowo dwa różne okoliczniki czasu: "immer" i "gestern". I od tego zaczniemy. Okolicznik czasu "immer" ("zawsze") wskazuje, że dana czynność systematycznie się powtarzała, natomiast "gestern" ("wczoraj") mówi nam, że czynność zdarzyła się tylko jeden raz i tylko w czasie przeszłym.

W języku polskim wielokrotność i jednorazowość czynności wyraża odpowiednia forma czasownika np. pojechał - jeździł, płynął - pływał, zrobił - robił itd. Język niemiecki nie daje mówiącemu takiej możliwości, ponieważ czasownik w czasie przeszłym Präteritum posiada tylko jedną formę. Stąd też potrzeba zastosowania dodatkowego spójnika "als" lub "wenn" oraz dodatkowo okolicznika czasu, który dokładnie precyzuje czas lub termin wykonania czynności.

Niektóre okoliczniki czasu pojawiły się już w części 3. kursu - spróbujemy je sobie teraz zebrać i uzupełnić o nowe.

Jeżeli określamy dzień lub porę dnia, to dodajemy do danego rzeczownika "am" np.:
Jeżeli czynność się powtarza lub odbywa wielokrotnie w danym terminie, dodajemy do rzeczownika końcówkę "-s". W ten sposób utworzone wyrażenie przysłówkowe piszemy małą literą.
Posłuchaj przykładowych zdań:

Istnieją również inne grupy wyrazów określające czas:

1. Przysłówki odpowiadające na pytanie: "wann?"

2. Przysłówki odpowiadające na pytanie: "seit wann?"

3. Przysłówki odpowiadające na pytanie: "bis wann?"

4. Przysłówki odpowiadające na pytanie: "von wann bis wann?"

5. Przysłówki odpowiadające na pytanie: "wie oft?"

Pamiętaj, że po przyimkach "von", "seit", "bis zu" stawiamy zawsze rzeczownik w celowniku.

Spróbuj teraz przetłumaczyć zdania z wyżej wymienionymi przysłówkami.

1. Przed godziną zjadłem obiad.
........................................

2. Za tydzień pojadę do Niemiec.
........................................

3. On zadzwonił dopiero po miesiącu.
........................................

4. Wielu ludzi chodzi co niedzielę do kościoła.
........................................

5. Czy wydajesz dużo pieniędzy co miesiąc?
........................................



Po tej porcji nowych przysłówków możemy wrócić do naszych zdań czasowych. Na podstawie przytoczonych na początku przykładów:

1. "Wenn sie ins Kino ging, kaufte sie immer Popcorn."

2. "Als sie gestern ins Kino ging, kaufte sie Popcorn."

... można więc wywnioskować, że spójnik "als" połączony z gestern jest używany tylko dla czynności jednorazowych, które odbyły się w przeszłości. Natomiast spójnik "wenn" jest stosowany dla przeszłości przy czynnościach powtarzających się oraz dla czynności mających miejsce w teraźniejszości i w przyszłości.
Zastosowanie "als" lub "wenn" w zdaniach czasowych obrazowo przedstawia tabela:


Posłuchaj przykładowych zdań czasowych z "als":
Teraz kolej na zdania czasowe z "wenn":

Jak pewnie zauważyłeś, zdania okolicznikowe czasu bardzo często stoją przed zdaniem głównym. Jeśli chodzi o szyk zdania z "als" i "wenn", to pamiętaj, że czasownik stoi na końcu tego zdania, a po przecinku pojawia się czasownik zdania głównego. Miejsce w zdaniu przedstawia poniższy schemat:


Myślę, że zgodzisz się ze mną, że gramatyki jak na jedną lekcję już zdecydowanie wystarczy. Przejdźmy więc do drugiej części dzisiejszego spotkania, czyli do słownictwa. Tak jak wspomniałam na wstępie, omówmy sobie etapy życia człowieka od samego początku.

Kiedy się rodzisz, jesteś:
Później, po około miesiącu, stajesz się niemowlęciem:
lub:
Gdy skończysz rok, stajesz się po prostu dzieckiem:
... a ten okres Twojego życia to:
Kiedy kończysz lat naście i wchodzisz w okres dojrzewania:
... zmieniasz status na:
lub:
Kiedy kończysz 18 lat, mówimy że jesteś:
Będąc w średnim wieku, jesteśmy:
A kiedy i ta trzecia młodość minie, będziemy:
Przyjrzyjmy się teraz wyrażeniom i zwrotom związanym z różnymi momentami w naszym życiu.


To już wszystko, co na dzisiaj dla Ciebie przygotowałam. Życzę Ci powodzenia przy wykonywaniu ćwiczeń do tej lekcji. Kolejną lekcję zaczniemy standardowo od powtórki, więc zanim do niej przejdziesz, upewnij się, że z materiałem z dzisiejszych zajęć jesteś za pan brat.

Bis bald,
Kasia